American Gangster

Do nie dawna sądziłem, że w gatunku kina gangsterskiego wszystko już zostało powiedziane i nie ma sensu kręcić kolejnych filmów o bandziorach. Jednak ostatni tego typu obraz American Gangster pozwolił mi zmienić zdanie. Jeśli bowiem prawdziwy fachowiec, jakim bez wątpienia jest Ridley Scott, dysponuje intrygującym scenariuszem (w tym wypadku opartym na faktach), to nie ma mowy o nudzie. American Gangster przedstawia autentyczną historię śledztwa Richie Robertsa, wyobcowanego w skorumpowanym środowisku nowojorskiego policjanta, dotyczącego szmuglowania ogromnych ilości heroiny do Stanów Zjednoczonych w trumnach poległych żołnierzy w Wietnamie. Za całą przestępczą operacją stał Frank Lucas, czarnoskóry boss mafijny trzymający w garści całe miasto. Scott sprawę przedstawił w niezwykle ciekawy sposób - przez większość część filmu pokazując życie oraz posunięcia Robertsa i Lucasa na zmianę, konfrontację obu zostawiając na sam koniec. Dzięki temu uwypuklone zostały niezwykle interesujące paradoksy i kontrasty osobowościowe między głównymi bohaterami - jedyny walczący z przestępczością policjant jest jednocześnie niechlujnym facetem zaniedbującym rodzinę, natomiast gangster jawi się jako prawdziwy Ojciec Chrzestny Harlemu. A jak przy tym oddano realia Nowego Jorku lat 70.!

Epoka, w której rozgrywa się American Gangster, rzeczywiście odtworzona została z wielkim pietyzmem. Każdy element scenografii dopracowano do ostatniego szczegółu - widzimy obdrapane budynki, zniszczone kamienice (tak, kiedyś Nowy Jork wyglądał zupełnie inaczej). Atmosferę tamtych lat współtworzy wreszcie muzyka. Przede wszystkim doskonale dobrane utwory funky, soul i rythm and blues - gatunków muzyki rozrywkowej, które wówczas królowały w Harlemie. W filmie wybrzmiewają takie hity, jak Hold On, I`m Coming duetu Sam&Dave czy Across 110th Street Bobby`ego Womacka - nieformalny hymn Harlemu. Jest też żywiołowy Can`t Truss It słynnego zespołu hip-hopowego Public Enemy, z fantastycznym <sup>*</sup>groovem nadawanym przez rytm perkusji, krótki motyw trąbki, scratch, akordy gitary i przede wszystkim niepowtarzalne MC. W sumie dwanaście kawałków (plus dwa utwory score`u, do którego zaraz przejdę) wydała na płycie Def Jam Records i ten krążek warto mieć.

W filmie bardzo istotną funkcję pełni również oryginalna muzyka instrumentalna niemieckiego kompozytora Marca Streitenfelda (pracował już ze Scottem przy Dobrym Roku). Kreuje w nim ona gęsty klimat i współtworzy niepokojący nastrój, odpowiada za warstwę emocjonalną, kształtuje narrację a także podkreśla dramat bohaterów. Szczególne wrażenie robi w niepokojących, często dość brutalnych scenach następujących po zupełnie neutralnych, jakby przypominając, że tu dzieją się złe rzeczy. Wtedy najczęściej wybrzmiewa bardzo ciekawy temat przewodni, grany przez gitarę albo ^*smyczki - groźna, wijąca się melodia z dużą ilością półtonów - znakomicie korespondujący z okrężną jazdą kamery. Klimat zagrożenia Streitenfeld uzyskał również inteligentną, oszczędną instrumentacją. Na ascetyczne tło kwintetu smyczkowego nałożył krótkie wejścia chropowatej trąbki, delikatnego fortepianu czy głębokiej gitary ^*basowej. Trzeba też zaznaczyć, że niektóre sceny zdynamizował motorycznym rytmem perkusji i krótkimi motywami smyczków. Kompozycji Niemca, mimo swej monotonii, zaskakująco dobrze słucha się również na płycie Varese Sarabande.

Na tym jednak nie koniec. Na rynku pojawiła się jeszcze jedna płyta pod szyldem American Gangster, wydana przez Def Jam Records, obok której również nie należy przechodzić obojętnie. Mowa o albumie słynnego rapera Jaya-Z z jego piosenkami zainspirowanymi filmem. I od razu zapewniam, że to wcale nie bezwartościowy komercyjny twór, jakimi zwykle są nagrania ?inspired by...?. Artysta autentycznie zachwycony filmem (podobno na okrągło puszczał go sobie w studiu) stworzył naprawdę znakomite, pełnokrwiste kawałki, do których chce się wracać. Mnie szczególnie zapadł w pamięci niepokojący Pray z kapitalnym ^*beatem, napędzanym przez częste breaki i ciekawymi wstawkami syntetycznych smyczków, pełen blichtru Roc Boys oraz No Hook z soczystym groovem gitary basowej. W wiele utworów inteligentnie wpleciono dialogi i atmosfery z filmu, co jeszcze bardziej je uatrakcyjniło.

Rzadko film niesie ze sobą tak bogatą ofertę fonograficzną. W przypadku American Gangster otrzymaliśmy trzy bardzo satysfakcjonujące płyty. Każda znakomita w swoim rodzaju. Polecam.

Ocena płyty z piosenkami: (4,5/5)
Ocena piosenek w filmie: (4/5)

Ocena albumu Jaya-Z: (4/5)

Oceny nad recenzją dotyczą muzyki oryginalnej Marca Streitenfelda.

Tweet

Zobacz także:

Robin Hood

Prometeusz (Prometheus)