Predator (bootleg)

Alan Silvestri został jednym z liczących się kompozytorów hollywoodzkich po cudownej muzyce do filmu Roberta Zemeckisa Back to the Future z 1985 roku. Ale chyba nikt się nie spodziewał, że już dwa lata później przebije wszystko niepowtarzalną, genialną ilustrację do filmu Johna McTiernana Predator. Na dobrą sprawę był to jego pierwszy duży projekt akcji, który od razu stał się arcydziełem.

Album składa się z 32 utworów stanowiących niemal kompletną partyturę do filmu. Generalnie większość kawałków jest stosunkowo krótka (1-2 minuty), co pozwala na szybkie odnalezienie ulubionego momentu. Do tego dochodzą jeszcze klasyczne fanfary dwóch wytwórni filmowych - " 20th Century Fox" i "Silver Pictures".

Na szczególną uwagę zasługuje aranżacja poszczególnych kompozycji. Dominuje tutaj instrumentacja klasyczna - głównie sekcja dęta (szczególnie trąbki), potężny bas, niesamowite werble, etniczne grzechotki, sekcje smyczków i niskie dźwięki fortepianu. To wszystko zostało perfekcyjnie połączone ze sobą tworząc geniusz ^*"action score". Co ważne Silvestri stworzył je nie uciekając się do pomocy chórów, czy syntezatorów. Czysta klasyka!

Album rozpoczyna fantastyczny, marszowy temat przewodni na sekcję dętą, niski fortepian, werble i grzechotki (Main Title). Ten motyw będzie towarzyszył niemal każdemu kolejnemu utworowi, choć oczywiście w różnych aranżacjach. To jest tylko przedsmak muzycznej uczty jaka nas czeka w kolejnych odsłonach Predatora. Dla przykładu. A raczej przykładów.

Niesamowitą atmosferę dżungli i mrocznej tajemnicy tworzy The Chopper, gdzie po raz pierwszy słyszymy fantastyczne bębenki ilustrujące otaczającą głównych bohaterów głuszę. Nad całością czuwa orkiestra, dając pokaz cudownych "suspense" dźwięków, jakby każdej sekcji kolejno.

Kolejny motyw, tym razem nastrojony bardziej nostalgicznie, a przy tym ciągle tajemniczo jest Dog Tags, gdzie prym wiodą sekcje smyczkowe i główny motyw na obój i klarnet.

Payback Time i Preparing Camp Attack to dynamiczne "action score" ilustrujące przygotowania do uderzenia na rebeliancki obóz. W pierwszym z nich mamy żywiołowy marsz przez dżunglę w wykonaniu orkiestry z przerwami na etniczne bębenki gdy komandosom przypatruje się Predator. Następny marsz z dominującymi werblami i sekcję dętą (plus znowu etniczne dźwięki) towarzyszą drugiemu z "action" utworów. Kontynuacje wątku mamy w doskonałym Jungle Trek, gdzie słyszymy kolejny marsz rozpisany na całą orkiestrę ze wszystkimi sekcjami po kolei - od dęciaków i smyczków po werble, fortepian i instrumenty etniczne.

Nowa trylogia "action score" to moment pierwszego spotkania z Predatorem. Najpierw szybka ^*sekcja smyczkowa, potem niski fortepian i werble, a ma końcu bardziej dramatycznie brzmiące instrumenty dęte i etniczne - First Strike. ^*Sequel mamy w Blain Gets Killed, który bardzo nawiązuje do pierwszej części First Strike. Zakończenie tworzy dramatyczny i nostalgiczny utwór Who Did This? z tajemniczo brzmiącymi dęciakami i smyczkami, ale już w końcówce komandosi zabierają się do przygotowania pierwszych pułapek i Silvestri uruchamia typowy dla siebie marsz na kotły, niski fortepian i basy.

Najbardziej wzruszającym utworem na płycie jest żołnierska elegia na trąbki, klarnet i sekcję smyczkową - Goodbye. Trochę szkoda, że trwa tylko około minuty. Ale pojawi się raz jeszcze w Mac On Watch. Potem dosięgnie nas znowu "action score" w bardzo żywiołowej odmianie na dużą orkiestrę Pig Alarm.

Niezwykle sugestywnym utworem "suspense" jest Waiting. Alanowi przy pomocy sekcji smyczkowej i wprowadzanemu od czasu do czasu tematowi Predatora udało się stworzyć niezwykły klimat wyczekiwania i niepewności, gdy komandosi czekają na Łowcę. Wspaniale brzmią tutaj basy, które są jedna z wizytówek klimatu Predatora. To jeden z lepszych kawałków "suspense" na płycie.

Mack Loses It to następna perełka "action score" z potężnie brzmiącym marszem na werble, niski fortepian, basy i sekcje dętą. Uzupełni go w drugiej części motyw "suspense" na wiolonczele i kontrabasy oraz trąbki i puzony. W klimacie tym utrzymany jest też Anytime z motywem akcji w części pierwszej i nostalgicznym tematem na sekcje smyczkową i wybijające rytm kotły w drugiej. Niemal odwróconą kolejność mamy w Dillon Disarmed.

W Billy Silvestri proponuje nam jeszcze jeden temat pożegnalny prowadzony przez sekcje dętą na którą następnie nachodzi motyw Predatora na ^*smyczki. Ten utwór naprawdę robi wrażenie. Nawet bez filmu można wyczuć, że mamy tu do czynienia z aktem desperacji, a jednocześnie honoru.

Powrót do klimatu First Strike przynosi nam The Chase. Od tego momentu zaczyna się kulminacyjna część filmu i muzyki. Główny bohater rozpoczyna pojedynek z Predatorem. Przygotowaniom do niej kompozytor poświęcił spory kawałek Preparations, gdzie od początku do końca mamy mroczny marsz - najpierw na kotły i sekcję dętą. Przez cały czas wchodzą też smyczki. W drugiej części do kotłów dołączają werble, zaś nad wszystkim unosi się glówny temat przewodni. Połączenie "action score" na początku i końcu oraz "suspense" w środku obrazuje nam sam pojedynek - The Fight. Szczególnie podobał mi się niski fortepian na początku. I kolejny mój ulubiony fragment, gdy Predator odsłania twarz - Predator Unmasked. Najpiękniej brzmi tutaj motyw na basy, niski fortepian, kotły i stopniowo narastającą sekcje dętą, po której utwór przechodzi w coś w rodzaju Preparations. Zawsze kochałem Silvestri`ego za jego wojskowe marsze. I mam go tutaj w pełnej okazałości ze wszystkimi instrumentami klasycznymi - dęciaki, smyczki, fortepian, basy, werble i kotły - Bad Idea. To jeden z najlepszych. Kontynuację tego wątku mamy w The Trap. Jedna perełka za drugą.

Końcówkę tworzy kolejna trylogia. Najpierw świetny motyw Predatora na flety i sekcję smyczkową, a potem kolejna odmiana Preparations, choć tym razem w narastającym szybko tempie aż do kulminacji - Self Destruction. Motyw Predatora w podobnej instrumentacji (z dodaniem instrumentów dętych) powróci w przedostatnim utworze Predator. A na zakończenie Silvestri rzuca nas o ścianę fantastyczną suitą - End Title, gdzie możemy podziwiać wszystkie tematy przewodnie z filmu zaaranżowane w dynamiczny marsz rozpisany na całą orkiestrę. Arcydzieło! I to tego z dynamicznym finałem.

Tak dobiega końca ta 70-minutowa partytura. Po jej odsłuchaniu od razu zadałem sobie pytanie: dlaczego Akademia Filmowa nie przyznała Predatorowi choćby nominacji do Oskara? Dla mnie osobiście to najlepsza partytura jaką kiedykolwiek słyszałem. Alan Silvestri stworzył do filmu jeden z swoich najlepszych tematów przewodnich i jeden z najbardziej rozpoznawalnych w ogóle. Zaś klimat "action score", zastosowana aranżacja i ^*orkiestracja stały się wzorcem dla innych jego partytur (The Abyss, Back to the Future Part 2 i 3, Judge Dredd, Eraser, czy The Mummy Returns). Zawsze gdy słyszałem, czy u Silvestri`ego, czy u innych kompozytorów (nawet u Goldsmitha) ten charakterystyczny marsz, te fantastyczne werble nie mogłem się oprzeć stwierdzeniu "Typowy Silvestri". Predator to prawdziwy majstersztyk muzyki akcji.

p.s. Pierwszy "bootleg" z muzyką pojawił się dopiero 10 lat po premierze filmu. W sumie ukazały się cztery jego wersje różniące się dodatkami, w tym okładkami. Na mojej wersji na przykład nie ma tej fajnej piosenki Long Tall Sally w wykonaniu Little Richarda, ale mam za to fanfary na początku. Dopiero teraz (19 sierpnia 2003r.) Varese Sarabande wydało oficjalną wersję soundtracku z ponad 73 minutami muzyki (21 utworów), a więc "wyciśnięto" z filmu wszystko co było możliwe. Niestety wydanie jest dość okrojone liczbowe - tylko 3000 kopii. ^*bootleg ^*action score

Tweet